W roku 2011 wprowadzono liczne zmiany w Kodeksie spółek handlowych. Jedną z najistotniejszych zmian tego aktu prawnego było umożliwienie przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą jako osoby fizyczne przekształcenia się w spółkę kapitałową.

Prowadzenie działalności gospodarczej jako osoba fizyczna zarejestrowana w CEiDG to najprostszy sposób na rozpoczęcie własnego biznesu. Rejestracja jest wolna od opłat, a przedsiębiorca w dniu złożenia wniosku ma już możliwość rozpoczęcia prowadzenia swojej działalności. Z czasem jednak może okazać się, że wybrana przez niego forma przestała być kompatybilna z tym czym się zajmuje. Powodów takiej sytuacji może być wiele. Być może prowadzona przez niego działalność stała się tak owocna, że on sam zaczął się obawiać coraz to większej odpowiedzialności finansowej. Trzeba pamiętać, że prowadzenie jednoosobowej działalności zarejestrowanej w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej niesie za sobą ryzyko odpowiadania całym swoim majątkiem osobistym za zobowiązania związane z działalnością, jaką podejmujemy jako przedsiębiorca. Rozwiązaniem na problem z odpowiedzialnością jednoosobowego przedsiębiorcy jest zmiana formy wykonywanej działalności gospodarczej. Od 2011 r. Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową.

Do czasu wprowadzenia tej procedury, zmiana działalności gospodarczej w spółkę kapitałową wiązała się problemami, jakie przedsiębiorca mógł napotkać w trakcie zawiązywania nowej osoby prawnej. Największym z nich, był proces wprowadzania przedsiębiorstwa do spółki jako aportu, czyli wkładu niepieniężnego na poczet kapitału zakładowego, którego pokrycie stanowi jedną z przesłanek powstania spółki kapitałowej. W procesie przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy fizycznego taki problem nie istnieje ze względu na ciągłość praw i obowiązków przekształcanego podmiotu występującej w procedurze transformacyjnej.

Więcej na ten temat: Ciągłość praw i obowiązków w procesie przekształcenia przedsiębiorców – aspekty praktyczne

Zgodnie z art. 551 § 5 Kodeksu Spółek Handlowych, Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą może dokonać przekształcenia w jednoosobową spółkę kapitałową. Oznacza to w praktyce, iż osoba decydując się na transformację działalności będzie miała do wyboru dwie formy: Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub Spółkę akcyjną. Wybór będzie uzależniony od kapitału posiadanego przez tę osobę. Jeżeli przedsiębiorca chciałby z jakichkolwiek powodów przekształcić się w spółkę osobową, tzn. jawną lub komandytową, wówczas i tak będzie najpierw musiał przekształcić się w spółkę kapitałową i dopiero następnie może przeprowadzić proces przekształcenia w spółkę komandytową lub jawną.

Niezależnie od wybranej opcji przekształcenie jest dobrym rozwiązaniem dla tych, którzy przede wszystkim chcą uwolnić majątek osobisty od odpowiedzialność finansowej związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej. Spółka kapitałowa, jako nowy oddzielny byt prawny będzie ponosić odpowiedzialność swoim majątkiem za zaciągnięte zobowiązania, a wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, bądź akcjonariusze spółki akcyjnej są wolni od tego ryzyka.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi przekształcenia kapitał zakładowy spółki powstałej w myśl art. 551 § 5 K.S.H. powinien pochodzić w całości z majątku przedsiębiorcy. Minimalny Kapitał zakładowy wymagany do utworzenia sp. z o.o. wynosi 5 000 złotych, natomiast w celu zawiązania S.A. na wstępie należy pokryć kwotę 100 000 złotych.

Jakie kroki musi podjąć przedsiębiorca, aby przekształcić działalność gospodarczą w spółkę kapitałową?

Proces przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową można podzielić na następujące etapy:

1. Przygotowanie planu przekształcenia
Dokument będący podstawą każdego procesu dążącego do zmiany formy działalności gospodarczej. Sporządzony w formie aktu notarialnego plan przekształcenia musi zawierać przede wszystkim bilans majątku przedsiębiorcy. Wartość wskazana powinna być co najmniej równa kwocie minimalnego kapitału zakładowego docelowej spółki. Sporządzając plan przekształcenia należy pamiętać o obowiązkowych załącznikach wskazanych w 5847 § 2 K.S.H. Ustawa nakazuje załączyć:

– Projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy
– Projekt aktu założycielskiego (bądź statutu jeżeli spółką docelową jest spółka akcyjna)
– Wycenę składników majątku przedsiębiorcy przekształcanego (aktywa oraz pasywa)
– Sprawozdanie finansowe sporządzone na cel przekształcenia na określony dzień poprzedzający sporządzenie planu przekształcenia

2. Badanie planu przekształcenia
Powoływany w tym celu przez sąd biegły rewident bada plan przekształcenia pod względem jego poprawności i rzetelności. Sąd rejestrowy właściwy dla siedziby wyznacza biegłego na wniosek podmiotu przekształcanego. Składając wniosek można wskazać konkretnego rewidenta bądź firmę audytorską, która ma przeprowadzić badanie wiarygodności planu. Sąd nie jest związany tą sugestią, aczkolwiek jest przychylny powoływaniu audytora oznaczonego przez przedsiębiorcę. Termin w jakim biegły bada termin wynosi maksymalnie 2 miesiące. Honorarium dla biegłego ustala sąd i zobowiązuje on przedsiębiorcę do jego uiszczenia w terminie 2 tygodni.

3. Oświadczenie o przekształceniu
Dokument zastępujący uchwałę wspólników spółki w sprawie przekształcenia. Charakter czynności wymaga ponownie formy aktu notarialnego. W oświadczeniu trzeba wskazać następujące informacje:

– Docelowy typ spółki,
– Wysokość kapitału zakładowego,
– Wskazanie praw przyznanych przedsiębiorcy jako wspólnikowi bądź akcjonariuszowi
– Personalia osób, które będą pełnić funkcje w organach spółki

Zarząd i rada Nadzorcza są organami obligatoryjnymi w spółce akcyjnej. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga jedynie utworzenia zarządu. Organ kontrolny w tej formie jest fakultatywnych, chyba że liczba wspólników przekracza liczbę 25 osób, a kapitał zakładowy wynosi ponad 500 000 złotych.

4. Sporządzenie aktu założycielskiego
Statut lub akt założycielski podpisany przez przedsiębiorcę będzie podstawą do powołania nowej osoby prawnej. Przygotowana umowa musi spełniać wszystkie wymagania nałożone przez Kodeks Spółek Handlowych. W zależności od spółki w jaką przedsiębiorca planuje przekształcić swoją działalność, akt założycielski powinien zawierać elementy wymienione w art. 157 (dla sp. z o.o.) lub 304 (dla S.A.) K.S.H. Powyższe przepisy wskazuje minimum treści jakie musi akt założycielski.

5. Wpis do rejestru przekształconego podmiotu oraz ogłoszenie przekształcenia
Wniosek jest składany przez Zarząd nowej przekształconej spółki. Wniosek o wpis przekształcenia należy złożyć do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby spółki. Rezultatem pozytywnie rozpatrzonego wniosku o wpis przedsiębiorcy do KRS będzie skutkował powstaniem nowego podmiotu. Jednocześnie przedsiębiorca zostanie wykreślony z CEiDG. W Kodeksie spółek handlowych, moment ten nazywany jest „Dniem przekształcenia”. Od tego momentu przedsiębiorca można prowadzić działalność gospodarczą jako spółka kapitałowa. Finałowym punktem przekształcenia przedsiębiorcy będzie ogłoszenie tego zdarzenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym lub innym publikatorze.

Proces przekształcenia przedsiębiorcy to skomplikowany i czasochłonny proces. Powyższy opis tej procedury przedstawia tylko podstawowe założenia całego mechanizmu. Przedsiębiorca decydując się na skorzystanie z tej instytucji powinien zgłosić się do Kancelarii specjalizującej się w tej materii.

Więcej na temat spółek kapitałowych, możesz przeczytać pod tymi linkami:
Uproszczona procedura przekształcenia spółki w inny rodzaj spółki
Spółka kapitałowa jako bezpieczna forma prowadzenia działalności gospodarczej

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy

Rafał Olejnik

Rafał Olejnik

Adwokat, Partner zarządzający kancelarią Dowlegal. Wieloletni praktyk. Doradca zarządów wielu spółek, w tym spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Pasjonat ochrony interesów członków zarządu (czasem jednak stający po drugiej stronie) oraz właścicieli działalności gospodarczych, który stoi na stanowisku, że priorytetem dla każdego przedsiębiorcy powinna być konieczność ochrony tak interesu spółki, którą zarządza, jak też, a może przede wszystkim, interesu osobistego.