Podział spółki przez wydzielenie to jedna z form restrukturyzacji, która pozwala na przekazanie części majątku spółki dzielonej do innej spółki, przy jednoczesnym zachowaniu jej dalszego funkcjonowania. Jest to rozwiązanie często stosowane w celu optymalizacji działalności, ochrony majątku oraz reorganizacji struktury biznesowej.
Rodzaje podziału spółek kapitałowych
- Kodeks spółek handlowych (KSH) przewiduje kilka form podziału spółek kapitałowych:
- Podział przez przejęcie – cały majątek spółki dzielonej zostaje przeniesiony na inną, istniejącą spółkę, a sama spółka dzielona przestaje istnieć.
- Podział przez zawiązanie nowych spółek – spółka dzielona przekazuje swój majątek do nowo utworzonych spółek, co skutkuje jej rozwiązaniem bez likwidacji.
- Podział mieszany – część majątku spółki dzielonej trafia zarówno do istniejących, jak i nowo utworzonych spółek, a sama spółka ulega rozwiązaniu.
- Podział przez wydzielenie – część majątku jest przekazywana do innej spółki, ale spółka dzielona nadal istnieje i prowadzi działalność.
Etapy podziału przez wydzielenie
- Przygotowanie planu podziału – dokument musi zawierać szczegółowy opis majątku, sposób jego podziału oraz informacje dotyczące udziałów lub akcji.
- Ogłoszenie planu podziału – konieczne minimum sześć tygodni przed podjęciem uchwały, aby wspólnicy mieli czas na analizę i zgłoszenie ewentualnych uwag.
- Sporządzenie sprawozdania zarządu – wyjaśnia ono powody podziału oraz jego skutki prawne i ekonomiczne dla spółki i wspólników.
- Badanie przez biegłego – co do zasady, plan podziału podlega kontroli biegłego rewidenta, chyba że wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę na jego pominięcie.
- Podjęcie uchwały o podziale – zatwierdzenie planu przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie akcjonariuszy.
- Zgłoszenie do KRS – dopiero po rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym podział nabiera mocy prawnej.
Korzyści z podziału przez wydzielenie
- Zwiększenie bezpieczeństwa finansowego – ograniczenie ryzyka poprzez oddzielenie części działalności, np. tej bardziej ryzykownej.
- Lepsza kontrola nad biznesem – podział może poprawić efektywność zarządzania i umożliwić skoncentrowanie się na kluczowych obszarach działalności.
- Możliwość pozyskania inwestora – wydzielona część przedsiębiorstwa może stanowić atrakcyjny podmiot dla potencjalnych inwestorów lub partnerów biznesowych.
- Optymalizacja podatkowa – w niektórych przypadkach podział może pomóc w minimalizacji obciążeń podatkowych, pod warunkiem właściwego planowania transakcji.
Konsekwencje podatkowe podziału przez wydzielenie
Ważnym aspektem jest określenie, czy przenoszona część majątku stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP).
- Jeśli tak, podział może być neutralny podatkowo, co oznacza brak podatku dochodowego i VAT.
- Jeśli wydzielana część nie spełnia definicji ZCP, może pojawić się obowiązek podatkowy, zarówno po stronie spółki dzielonej, jak i przejmującej.
Podział może wiązać się również z obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), zależnie od struktury transakcji.
Podział przez wyodrębnienie – nowelizacja przepisów
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych z 2023 r. wprowadziła nową formę podziału – podział przez wyodrębnienie. Jest to zbliżona koncepcja do podziału przez wydzielenie, ale z pewnymi różnicami:
- Spółka dzielona nie przekazuje majątku bezpośrednio – może on zostać przeniesiony w formie nowych akcji lub udziałów.
- Elastyczność w kształtowaniu struktury majątku – pozwala na bardziej precyzyjne przenoszenie składników aktywów bez całkowitego oddzielania działalności.
Podsumowanie
Podział spółki przez wydzielenie to skuteczne narzędzie do reorganizacji działalności, poprawy jej efektywności i ochrony majątku. Proces ten wymaga jednak starannego planowania oraz zgodności z przepisami Kodeksu spółek handlowych.
Ze względu na potencjalne konsekwencje podatkowe i prawne, warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, aby uniknąć ryzyk i zoptymalizować cały proces.