W dzisiejszym artykule praktycy kancelarii wskazują jakie zastosowanie praktyczne ma podział spółki przez wydzielenie, z naciskiem na aspekty ochrony majątku spółki, która podlega wydzieleniu.

Podziału spółki zasadniczo można dokonać na kilka sposobów. Kiedy dzielimy spółkę wyodrębniamy cały jej majątek i przydzielamy go do spółki nowo zawiązanej lub już istniejącej. Co istotne decyzja o podziale spółki nie musi być konsekwencją konfliktu interesów wspólników, często jest po prostu bardziej opłacalna i bezpieczna dla przedsiębiorców ze względów ekonomicznych, podatkowych itd.

Kodeks spółek handlowych pozwala na dokonanie podziału spółek kapitałowych, czyli spółki z o.o. i akcyjnej, jednakże w przypadku spółki akcyjnej cały kapitał zakładowy musi być już pokryty. W przypadku, gdy dzielimy spółkę, jako wspólnicy otrzymujemy udziały/akcje spółek, na które przenosimy majątek lub też dopłaty w postaci gotówkowej w wysokości maksymalnie do 10 % wartości majątku spółki dzielonej.

Kodeks spółek handlowych wyróżnia się 4 rodzaje możliwych podziałów:

1. „podział przez przejęcie”. Wiąże się z wykreśleniem spółki dzielonej i przeniesieniu całego jej majątku do innych spółek;
2. „podział przez zawiązanie nowych spółek”. Tutaj również mamy do czynienia z wykreśleniem spółki istniejącej z Rejestru przedsiębiorców i przeniesienie jej majątku na spółki nowo zawiązane;
3. „podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki”. Tutaj jest to model hybrydowy dwóch pierwszych rodzajów podziału. Dzielimy cały majątek spółki, który przechodzi do spółki/spółek istniejących oraz spółki/spółek nowo zawiązanych;
4. „podział przez wydzielenie”. Przy tym rodzaju podziału spółka dzielona nie ulega likwidacji ani wykreśleniu, a na spółkę już istniejącą lub nowo zawiązaną przechodzi tylko część majątku.

Przy 3 pierwszych rodzajach podziału spółki, tzw. spółka-matka ulega podziałowi w momencie wykreślenia jej z Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Ciekawym rodzajem podziału jest „podział przez wydzielenie”, ponieważ tutaj nie wiąże się on z rozwiązaniem spółki-matki. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest obniżenie kapitału zakładowego spółki-matki i jego jednoczesne podwyższenie w spółce, do której wnosimy część majątku. Wyjątkiem jest sytuacja, w której majątek jest przenoszony do spółki nowo zawiązanej.

Poniżej prezentujemy chronologicznie najważniejsze etapy przy dzieleniu spółki:

1. podjęcie uchwały o podziale (art. 541 1-4 k.s.h.);
2. przygotowanie planu podziału spółki (art. 533 k.s.h.);
3. sporządzenie sprawozdania (art. 536 k.s.h.);
4. zgłoszenie planu podziału do sądu rejestrowego (art. 535 k.s.h.);
5. badanie planu podziału przez biegłego (art. 537 k.s.h.), chyba że wszyscy wspólnicy każdej ze spółek wyrazili na to zgodę (art. 538¹ 1 k.s.h.), wówczas ten etap nie będzie brany pod uwagę.

Z praktyki wiemy, iż dużą korzyścią dla przedsiębiorcy jest podział spółki przez wydzielenie. Spółka dzielona zachowuje wtedy swój byt prawny. Przy znaczącej wielkości przedsiębiorstwie ma transakcja podziału przez wydzielenie powoduje przeniesienie części majątku na inną spółkę oraz usprawnia zarządzanie w ten sposób, że powstają wówczas dwa mniejsze przedsiębiorstwa.

Poza udogodnieniami związanymi z łatwiejszym zarządzaniem, często przedsiębiorcy chcą też rozdzielić działalność ryzykowną, mogącą wiązać się z dużymi kosztami, od tej stabilnej.

Istotnym kryterium przy podziale przez wydzielenie jest określenie, czy spółka-matka przenosi do spółki przejmującej zorganizowaną część przedsiębiorstwa czy może poszczególne składniki majątku. Ma to kluczowe znaczenie przy kwestiach podatkowych. Otóż, w momencie kiedy przejmowany przez „nową” spółkę majątek nie ma postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wówczas dla spółki dzielonej powstaje przychód, a co za tym idzie obowiązek podatkowy (również w zakresie VAT). Jest to o tyle niekorzystne, iż w gruncie rzeczy takiego przychodu spółka nie osiągnęła, a organ podatkowy określi wartość składników majątku według cen rynkowych. Dlatego też tak ważne jest czy przenoszony do spółki przejmującej majątek ma postać zorganizowanej części przedsiębiorstwa czy są to poszczególne składniki majątku. W pierwszym przypadku przychód nie powstaje i co się z tym wiąże – nie powstaje obowiązek rozpoznania przychodu podatkowego w CIT.

Istotnym kryterium przy podziale przez wydzielenie jest określenie, czy spółka-matka przenosi do spółki przejmującej zorganizowaną część przedsiębiorstwa czy może poszczególne składniki majątku.

Przy przenoszeniu na spółkę przejmującą czy nowo zawiązaną majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie powstanie też obowiązek podatkowy na gruncie VAT.

Podsumowując, jeżeli wspólnicy decydują się na podział spółki poprzez wydzielenie jej majątku do spółki nowo zawiązanej lub istniejącej bardziej opłacalne dla przedsiębiorcy jest przeniesienie majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W zaistniałej sytuacji, należy pamiętać, że za zobowiązania przypisane w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej spółka dzielona oraz pozostałe spółki, na które został przeniesiony majątek spółki dzielonej, odpowiadają solidarnie przez 3 lata od dnia ogłoszenia o podziale. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości aktywów netto przyznanych każdej spółce w planie podziału

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy