Odfrankowienie kredytu to proces, który pozwala kredytobiorcom na usunięcie niedozwolonych klauzul z umowy kredytowej i przekształcenie kredytu we frankach szwajcarskich w kredyt złotowy. Dzięki temu można odzyskać nadpłacone raty, zmniejszyć saldo zadłużenia i uniknąć ryzyka kursowego. Proces ten jest coraz częściej wybieraną alternatywą dla ugód z bankami, ale warto wiedzieć, kiedy jest możliwy i jakie warunki należy spełnić.

Co to jest odfrankowienie kredytu?

Odfrankowienie kredytu to proces, który usuwa niedozwolone klauzule z umowy kredytowej,  w tym klauzule abuzywne i denominacyjne, jednakże przy zachowaniu w mocy pozostałych zapisów umowy kredytowej. Dzięki temu kredyt staje się kredytem w polskiej walucie (jakby od początku udzielony został w złotówce), z zachowaniem oprocentowania LIBOR, co zmienia warunki spłaty i eliminuje ryzyko związane z kursem franka szwajcarskiego. Odfrankowienie możliwe jest do zastosowania wyłącznie przy kredycie indeksowanym, gdzie kwota kredytu w umowie kredytowej wyrażona jest w polskich złotych (w kredycie denominowanym kwota kredytu była wyrażona w walucie obcej – choć oczywiście waluty obcej kredytobiorca nigdy nie widział). 

Na czym polega odfrankowienie kredytu?

Odfrankowienie polega na usunięciu klauzul abuzywnych i denominacyjnych z umowy kredytowej oraz eliminacji mechanizmu indeksacji do franka szwajcarskiego. Skutkuje to przekształceniem kredytu w złotowy i umożliwia odzyskanie nadpłaconych rat. Traktujemy umowę kredytową jakby od początku była zawarta w polskich złotych i oprocentowana wskaźnikiem referencyjnym LIBOR. W wyniku tego działania, w toku procesu należy powołać biegłego, który porówna każdą ratę z osobna – zestawi ratę kredytu faktycznie spłaconego do raty kredytu udzielonego w polskich złotych i oprocentowanego LIBOR. Na koniec działania matematycznego, biegły sądowy z zakresu rachunkowości sumuje wartości jednej kolumny z drugą kolumną i różnica pomiędzy kolumnami stanowi wartość przedmiotu sporu. Niezależnie od powyższego, wnioskujemy w pozwie, aby biegły sądowy określił na konkretny dzień – wydania opinii, jakie według biegłego byłoby saldo zadłużenia przy ujęciu tego, że kredyt był spłacany jako kredyt złotowy oprocentowany LIBOR plus marża banku. 

Usunięcie klauzul abuzywnych i denominacyjnych

Kluczowym aspektem odfrankowienia jest eliminacja klauzul abuzywnych – tych, które odnoszą się do waloryzacji sumy kredytu – w przypadku kredytu indeksowanego (indeksacji). Dzięki temu kredytobiorcy mogą ubiegać się o zwrot nadpłaconych rat i zmniejszenie salda zadłużenia.

Eliminacja mechanizmu indeksacji do CHF

Odfrankowienie eliminuje powiązanie kredytu z kursem franka szwajcarskiego, przekształcając go w zobowiązanie w złotych. Działanie to zwiększa stabilność finansową kredytobiorcy i eliminuje ryzyko związane z walutą obcą. Kredyt po zwrocie nadpłat oraz usunięciu mechanizmu indeksacji traktowany jest jako kredyt złotowy oprocentowany LIBOR plus marża i w taki sposób umowa jest wykonywana do końca okresu jaki został przewidziany. 

Kiedy jest możliwe odfrankowienie kredytu?

Proces odfrankowienia jest dostępny dla kredytów indeksowanych zawierających klauzule niedozwolone. Kredytobiorcy mogą skorzystać z tej opcji dzięki orzeczeniom sądów, w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Warto zaznaczyć, że mechanizm eliminacji klauzul nie jest dostępny przy kredytach denominiowanych, gdzie kwota kredytu była wyrażona w walucie obcej. 

Warunki dla kredytów indeksowanych i denominowanych

Aby ubiegać się o odfrankowienie, umowa kredytowa musi zawierać klauzule abuzywne. Proces ten pozwala na odzyskanie nadpłaconych rat oraz zmianę zobowiązania na kredyt złotowy.

Rola klauzul niedozwolonych w procesie

Klauzule niedozwolone stanowią podstawę do odfrankowienia kredytu, umożliwiając kredytobiorcom dochodzenie swoich praw i zmianę warunków spłaty kredytu. Jeszcze kilka lat temu rola odfrankowienia była większa przy kredytach indeksowanych. Aktualnie niemal wszystkie wnioski w pozwie dotyczą nieważności umowy. Dzisiaj pełnomocnicy kancelarii szczególną rolę odfrankowienia kredytu upatrują przede wszystkim, gdzie uzyskanie nieważności jest niemożliwe lub niekorzystne dla kredytobiorcy – np. w każdym przypadku, gdzie kredytobiorca zaciągną kredyt w polskich złotych, następnie aneksował umowę kredytową w ten sposób, że aneks zastąpił dotychczasową treść umowy kredytu w PLN i aneksem przewalutowano kredyt CHF na PLN. 

Rola Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w procesie odfrankowienia

TSUE ma kluczowe znaczenie w procesie odfrankowienia, wydając orzeczenia, które wzmacniają pozycję kredytobiorców. Jego decyzje wpływają zarówno na praktyki bankowe, jak i interpretację klauzul umownych.

Wpływ orzeczeń TSUE na kredyty frankowe

Orzeczenia TSUE odgrywają znaczącą rolę w odfrankowieniu, umożliwiając kredytobiorcom odzyskanie nadpłaconych rat i zwiększając świadomość prawną w zakresie praw konsumenckich. 

Jakie są skutki odfrankowienia kredytu?

Odfrankowienie przekształca kredyt w złotowy, pozwala na odzyskanie nadpłaconych rat i zmniejszenie salda zadłużenia, co przekłada się na większą stabilność finansową kredytobiorcy. Jak zaznaczono powyżej, skutki odfrankowienia są bardzo korzystne dla kredytobiorców, albowiem znoszą mechanizm indeksacji i znoszą stan niepewności w zakresie kursu waluty obcej. To ważne, albowiem kurs franka, który ulega nieprzewidywanym wahaniom często spędza sen z powiek kredytobiorcom frankowym i czyni zobowiązanie nieprzewidywalnym. 

Odzyskanie nadpłaconych rat

Odfrankowienie daje możliwość zwrotu nadpłaconych rat dzięki wyeliminowaniu niedozwolonych klauzul z umowy kredytowej.

Zmniejszenie salda zadłużenia

Zmniejszenie zadłużenia po odfrankowieniu pozwala kredytobiorcom na poprawę sytuacji finansowej i lepsze zarządzanie zobowiązaniami.

Wpływ na zobowiązania kredytobiorcy

Zmiana waluty kredytu na złotówki w wyniku odfrankowienia redukuje ryzyko kursowe i stabilizuje sytuację finansową kredytobiorcy.

Jak obliczyć nadpłatę po odfrankowieniu kredytu?

Obliczenie nadpłaty wymaga analizy wszystkich spłaconych rat w walucie obcej oraz przeliczenia ich na nowe warunki umowy. Pomocne są kalkulatory odfrankowienia, które automatyzują ten proces, jednakże w toku procesu niezbędne jest wykonanie stosownych wyliczeń przez biegłego. O biegłego w procesie wnioskuje strona, zatem należy złożyć taki wniosek w pozwie. Biegły obliczy nadpłatę powstałą na skutek spłaty kredytu frankowego z istniejącymi klauzulami niedozwolonymi i jednocześnie ustali saldo zadłużenia – nowe saldo zadłużenia dla kredytu od początku spłacanego jako kredyt złotowy oprocentowany LIBOR plus marża.

Metody kalkulacji nadpłaconych rat

Kalkulacja wymaga analizy umowy i porównania rzeczywistych kosztów kredytu przed i po odfrankowieniu, uwzględniając wszystkie zmienne.

Odfrankowienie a unieważnienie kredytu – co się bardziej opłaca?

Odfrankowienie zmienia warunki kredytu, zachowując umowę w zmienionej formie, natomiast unieważnienie eliminuje zobowiązania. Każda z tych opcji ma swoje korzyści i ryzyka, które należy dokładnie przeanalizować. Z praktycznego punktu widzenia, dla kredytobiorców zawsze bardziej opłacalne będzie unieważnienie, jednakże nie zawsze będzie możliwe do zastosowania. Specjaliści naszej kancelarii, każdorazowo oceniają sytuację prawną, ekonomiczną umowy kredytowej i w oparciu o obliczenia rekomendują najlepsze rozwiązania. W tym miejscu warto zauważyć, że adwokaci z Kancelarii Adwokackiej Dowlegal zajmują się sprawami frankowymi od roku 2016 roku, często publikując treści o tematyce kredytów walutowych. Jeden z pierwszych artykułów – komentarzy do spraw frankowych udzielony był dla TVN w tym linku.

Porównanie korzyści i ryzyk

Analiza indywidualnej sytuacji finansowej pozwala kredytobiorcom podjąć świadomą decyzję między odfrankowieniem a unieważnieniem umowy kredytowej.

Wpływ na ważność umowy kredytowej

Odfrankowienie pozwala zachować umowę w zmienionej formie, natomiast unieważnienie całkowicie wygasza zobowiązania, co może być korzystniejsze w niektórych przypadkach.

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Prowadzimy skuteczne unieważnienie kredytu frankowego, zapraszamy do kontaktu.

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy

Rafał Olejnik

Adwokat, Partner zarządzający kancelarią Dowlegal. Wieloletni praktyk. Doradca zarządów wielu spółek, w tym spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Pasjonat ochrony interesów członków zarządu (czasem jednak stający po drugiej stronie) oraz właścicieli działalności gospodarczych, który stoi na stanowisku, że priorytetem dla każdego przedsiębiorcy powinna być konieczność ochrony tak interesu spółki, którą zarządza, jak też, a może przede wszystkim, interesu osobistego.