Umowa licencyjna – Jak dobrze udzielić licencji?

W pierwszej kolejności należałoby wyjaśnić co to w ogóle jest licencja na gruncie ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Mianowicie licencja to prawna forma dająca możliwość korzystania z utworu. Korzystanie z utworu w pełni reguluje rozdział 5 ustawy o prawach autorskich. Zgodnie z art. 41 wymienionej powyżej ustawy, prawa autorskie mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Autor utworu może albo zbyć autorskie prawa majątkowe, albo może umożliwić osobie trzeciej korzystanie z utworu, wówczas właśnie tę drugą sytuację nazywamy „licencją”.

Utwór to każdy przejaw działalności artystycznej

Przedsiębiorcy bardzo często nie zdają sobie sprawy jak kluczowe jest uregulowanie praw do utworu, przy czym utworem będzie, zgodnie z ustawą, każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Jeżeli będąc przedsiębiorcą, zlecimy grafikowi/agencji wykonanie nowego logo, musimy zdawać sobie sprawę, że nieuregulowanie kwestii własności lub prawa do korzystania z tego projektu, może skutkować tym, że przedsiębiorca otrzyma projekt logo, który bez odpowiedniej umowy, nie będzie mógł zostać użyty w obrocie gospodarczym. Oczywiście brzmi absurdalnie, niemniej często przedsiębiorcy uważają, że zlecenie pracy i opłacenie faktury powoduje, że efekt tej pracy jest własnością zamawiającego. Nic bardziej mylnego. Brak umowy przenoszącej własność autorskich praw majątkowych, względnie brak umowy licencyjnej ze wskazaniem czasu trwania umowy licencyjnej, dookreślenia pola eksploatacji, na jakim licencjobiorca może działać może skrajnie powodować nieważność takiej umowy. Celem każdej umowy licencyjnej jest doprowadzenie do sytuacji, w której twórca/producent pozostanie właścicielem utworu, natomiast licencjobiorcy – korzystającemu przysługuje jedynie prawo do korzystania z utworu za wynagrodzeniem.

Co musi zawierać umowa licencyjna?

Umowa licencyjna powinna dokładnie precyzować:

• Kto (licencjodawca) udziela licencji,
• Komu (licencjobiorca),
• W jakim czasie,
• Na jakich polach eksploatacji,
• Za jakim wynagrodzeniem,
• Na jakim terytorium,
• Czy licencjobiorca może udzielić licencji dalszej, tzw. „sublicencji”,

W umowie licencyjnej bardzo ważne jest wskazanie pól eksploatacji

Umowa licencyjna obejmuje wyłącznie pola eksploatacji, które są wyraźnie wymienione w umowie. Chciałbym jednocześnie wskazać, że umowa licencyjna może dotyczyć pól eksploatacji, które są znane w chwili zawarcia takiej umowy.

Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności:

• w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
• w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
• w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

W umowie licencyjnej niezbędne jest wskazanie ceny za udzielenie licencji lub wskazanie wprost, że licencja jest nieodpłatna

Jeżeli z umowy licencyjnej nie wynika wprost, że licencji udzielono nieodpłatnie, twórcy zawsze przysługuje prawo do wynagrodzenia, przy czym, jeżeli wynagrodzenie nie zostało określone w umowie, wysokość określa się z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu. Ustawa o prawach autorskich wskazuje, że jeżeli umowa licencyjna nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji. Nie bez znaczenia pozostaje również kwestia czasu trwania umowy licencyjnej, albowiem w przypadku, w którym z umowy licencyjnej nie wynika to wprost, uważa się, że uprawnia ona do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w który licencjobiorca ma swoją siedzibę.

Wyróżniamy licencję wyłączną i niewyłączną

Mając na uwadze, że każda umowa powinna być zawierana rozważnie, strony powinny ustalić, czy umowa będzie zastrzegała wyłączność korzystania z utworu w określony sposób (wówczas będzie to tzw. licencja wyłączna), czy też udzielenie licencji nie będzie ograniczało udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tych samych polach eksploatacji (wówczas będzie to tzw. licencja niewyłączna).

Strony w umowie mogą zdecydować, że licencjobiorca będzie mógł udzielić licencji dalszej – sublicencję

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż w przypadku, w którym umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji – jest to aspekt czysto praktyczny, albowiem jeżeli przedsiębiorca pozyska prawo do korzystania utworu dla siebie, nie będzie w żadnym zakresie mógł tego uprawnienia scedować na osobę trzecią – nie będzie mógł udzielić tzw. sublicencji. Ponownie, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, a licencji udzielono na czas nieoznaczony, twórca może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego. Licencję udzieloną na okres dłuższy niż lat pięć, uważa się po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieokreślony.

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy