Spółka kapitałowa w organizacji nie stanowi odrębnej formy prowadzenia działalności gospodarczej przez wspólników, jest jedynie „stanem przejściowym” w którym znajduje się spółka. Ustawodawca, tworząc przepisy regulujące tę formę, postanowił, iż spółka kapitałowa w organizacji może z powodzeniem prowadzić działalność gospodarczą. Jak długo wspólnicy mogą działać w tej formie oraz czy jest to dla nich korzystne, aby nie śpieszyć się z przekształceniem w spółkę właściwą?

Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiada nie tylko spółka ale też osoby, które działały w imieniu spółki kapitałowej w organizacji

Spółka kapitałowa w organizacji a spółka zarejestrowana

Spółka kapitałowa w organizacji, czyli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji i spółka akcyjna w organizacji, powstają z chwilą zawarcia przez wspólników umowy spółki (z chwilą objęcia wszystkich akcji w spółce akcyjnej). Momentem kluczowym jest natomiast chwila wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego – od teraz spółka kapitałowa w organizacji staje się osobą prawną i wchodzi w obowiązki i prawa, które nabyła do tej pory. Spółka kapitałowa w organizacji może więc działać samodzielnie tj. we własnym imieniu i na własny rachunek. Może ponadto pozywać, a także być pozwana. W praktyce oznacza to, że jeżeli wspólnicy wniosą do spółki kapitałowej w organizacji wkład rzeczowy w postaci nieruchomości, to właścicielem tej nieruchomości staje się spółka. Takie uregulowanie kwestii nabywania praw i obowiązków przez ustawodawcę wskazuje, iż spółka kapitałowa w organizacji może sprawnie prowadzić działalność gospodarczą. Czy jest to jednak stan, w którym będzie chroniony wystarczająco interes wspólników?

Rozszerzona odpowiedzialność za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji

Jeżeli spółka kapitałowa w organizacji działa aktywnie na rynku, zaciąga liczne zobowiązania.

Aby zapewnić bezpieczeństwo obrotu, ustawodawca w przypadku spółki kapitałowej w organizacji rozszerzył kategorię osób odpowiedzialnych za owe zobowiązania. Nie jest to więc, jak w przypadku spółki kapitałowej sensu stricto, sama spółka, ale również osoby, które działały w imieniu spółki kapitałowej w organizacji. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji swoim majątkiem odpowiada zarząd spółki (jeżeli został już powołany), pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników, a także wspólnicy, którzy odpowiadają tylko do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów. Natomiast w spółce akcyjnej, odpowiedzialność poniosą wszyscy założyciele działający łącznie do momentu ustanowienia zarządu, pełnomocnik, członkowie zarządu oraz akcjonariusz (do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych akcji). Odpowiedzialność ta ma natomiast charakter solidarny, co oznacza, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części długu nie tylko od wszystkich tych osób łącznie, ale również od kilku wybranych bądź tylko od jednej. Nie jest to na pewno sytuacja korzystna dla wspólników, którzy do momentu zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników spółki wpisanej do rejestru, będą ryzykowali swoim majątkiem. Takie rozszerzone ujęcie odpowiedzialności majątkowej osób zaangażowanych w spółkę powinno działać jako czynnik mobilizujący do sprawnego przekształcenia spółki kapitałowej w organizacji w spółkę właściwą.

Ustawodawca wyraźnie podkreśla, że wspólnicy na złożenie wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego mają czas do sześciu miesięcy, liczony od dnia zawarcia umowy spółki (w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) lub od daty sporządzenia statutu (w przypadku spółki akcyjnej)

Obowiązek przekształcenia w spółkę kapitałową właściwą

Działanie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji bądź spółki akcyjnej w organizacji pozwala „przetestować” funkcjonowanie wspólników w ramach spółki i dopracować model biznesu bez wiązania się w sformalizowane struktury. Jeżeli nie uda im się dojść do konsensusu i postanowią zakończyć współpracę, likwidacja spółki kapitałowej w organizacji jest niewątpliwie mniej skomplikowana niż likwidacja spółki kapitałowej już wpisanej do rejestru. Nie można traktować jednak tych tworów jako korzystniejszej formy prowadzenia działalności gospodarczej. Ustawodawca wyraźnie podkreśla, że wspólnicy na złożenie wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego mają czas do sześciu miesięcy, liczony od dnia zawarcia umowy spółki (w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) lub od daty sporządzenia statutu (w przypadku spółki akcyjnej). Jeżeli nie zdecydują się na ten krok, to umowa spółki zostanie rozwiązana z mocy prawa.

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy

Rafał Olejnik

Rafał Olejnik

Adwokat, Partner zarządzający kancelarią Dowlegal. Wieloletni praktyk. Doradca zarządów wielu spółek, w tym spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Pasjonat ochrony interesów członków zarządu (czasem jednak stający po drugiej stronie) oraz właścicieli działalności gospodarczych, który stoi na stanowisku, że priorytetem dla każdego przedsiębiorcy powinna być konieczność ochrony tak interesu spółki, którą zarządza, jak też, a może przede wszystkim, interesu osobistego.