Ile jeszcze trzeba będzie czekać na zmiany w prawie spółek?

Już w lutym 2020 r. została powołana Komisja do spraw reformy nadzoru właścicielskiego przy Ministerstwie Aktywów Państwowych w celu przygotowania projektu nowelizacji Kodeksu spółek handlowych. Dotąd jednak przygotowane zmiany nie weszły w życie choć z początku miały wejść do KSH po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia zmian, których to publikacja nastąpiła 8 grudnia 2020 r. Jak na razie oczekuje się, że nastąpi to jeszcze w 2021 roku. Warto jednak w oczekiwaniu na wejście planowanych regulacji w życie zapoznać się z najważniejszymi założeniami projektu, czyli:

1. Prawo holdingowe (prawo grup spółek)
2. Squeeze-Out
3. Złagodzona odpowiedzialność członków zarządu i członków rady nadzorczej

PRAWO HOLDINGOWE – prawo grup spółek

Projekt nowelizacji zakłada wprowadzenie do KSH regulacji prawa holdingowego, które normowałoby funkcjonowanie grup kapitałowych. Co ciekawe przepisy te będą mieć charakter fakultatywny co oznacza, iż spółki same będą mogły zadecydować czy będą one miały do nich zastosowanie.

Nową definicją jaka ma zostać wprowadzona do KSH jest definicja grupy spółek. Zgodnie z założeniami projektu nowelizacji grupa spółek jest „kwalifikowanym” stosunkiem dominacji i zależności pomiędzy określonymi spółkami tworzącymi grupę spółek, gdyż spółki te kierują się wspólną strategią gospodarczą, która umożliwia spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi. Przyjęcie do konstrukcji KSH nowego pojęcia jakim jest właśnie grupa spółek pozwoliło na wyróżnienie nowej kategorii prawnej a mianowicie „interesu grupy spółek”. Można to zauważyć w proponowanym art. 4 § 1 pkt 5¹KSH, którego brzmienie ma być następujące: „grupa spółek – spółka dominująca i spółka lub spółki od niej zależne, kierujące się – zgodnie z umową albo statutem każdej spółki zależnej – wspólną strategią gospodarczą (interes grupy spółek), umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi”.

Główne cele nowelizacji w prawie spółek

Nowelizacja przepisów Kodeksu spółek handlowych w zakresie prawa grup spółek w szczególności zmierza do:

• wzmocnienia roli spółek dominujących;
• ochrona zarządców spółek zależnych przed odpowiedzialnością jaka może wynikać z wykonywanych przez nich wytycznych spółki dominujące, czyli tzw. wiążących poleceń.

Warto podkreślić, iż według przyjętej w projekcie koncepcji prawa holdingowego grupa spółek nie będzie cechować się sformalizowaną strukturą organizacyjną jak np. własna nazwa, statut, organy. Pamiętać należy o jednej z kluczowych zasad prawa handlowego jaką jest zamknięty katalog typów spółek handlowych, toteż planowana grupa spółek nie będzie posiadała własnej podmiotowości. Nowelizacja ma na celu bowiem dostosowanie przepisów KSH to aktualnych problemów i potrzeb przedsiębiorców, a te nakierowane są na holdingi faktyczne, a nie umowne.

Ważne jest, że spółki zależne będą mogły skorzystać z oferowanych przez nowelizację rozwiązań dopiero gdy wykonają następujące czynności:

1. Dokonanie zapisu w umowie spółki o tym, że dana spółka zależna kieruje się interesem grupy spółek, tj. wspólną, wewnątrzgrupową strategią gospodarczą;
2. Zgłoszenie przez spółkę dominującą i spółki zależne do rejestru przedsiębiorców faktu uczestnictwa w grupie spółek.

Spełnienie tych wymogów będzie umożliwiało wydawanie przez spółkę dominująca spółkom zależnym wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki oraz takich, które będą umożliwiać i usprawniać realizację interesu grupy spółek. Wzmocniona pozycja spółki dominującej będzie się również przejawiała w innych rozwiązaniach jakie mają być wprowadzone, a mianowicie prawo dostępu spółki dominującej do dokumentacji spółek zależnych, odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę spowodowaną wykonaniem wiążącego polecenia, odpowiedzialność spółki dominującej wobec wspólników lub akcjonariuszy spółki zależnej za obniżenie wartości udziału albo akcji takiego wspólnika lub akcjonariusza na skutek wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia,  nadzorczej spółki dominującej prawa do nadzorowania spółek zależnych w zakresie realizacji interesu grupy spółek

SQUEEZE-OUT w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Obecnie procedura squeeze-out zgodnie z art. 418 KSH może być podjęta wobec akcjonariuszy posiadających nie więcej niż 5% akcji spółki, przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego, jedynie w drodze uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Za przymusowym wykupem muszą opowiedzieć się akcjonariusze posiadający 95% oddanych głosów. Squeeze-out może mieć miejsce tylko w spółce akcyjnej.

Zgodnie z projektem nowelizacji spółka dominująca, w wypadku, gdy posiada ona bezpośrednio co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej, będzie miała możliwość żądać od spółki zależnej wykupienia udziałów wspólników mniejszościowych, na rachunek spółki dominującej. Cena wykupu będzie ustalana przez biegłego, którego wybierze zgromadzenie wspólników. Ponadto umowa spółki dominującej oraz umowa spółki zależnej mogą przyznać prawo wykupu udziałów spółce dominującej, jeśli posiada bezpośrednio bądź pośrednio od 75% do 90% udziałów w spółce zależnej.

Mechanizmy zaproponowane w projekcie nowelizacji są dość rewolucyjne, bowiem w aktualnym stanie prawnym usunięcie wspólników mniejszościowych jest możliwe wyłącznie z WAŻNYCH PRZYCZYN i NA PODSTAWIE ORZECZENIA SĄDU. Można zatem spodziewać się po wejściu tych regulacji w życie bardzo wielu zmian w strukturach grup spółek.

ZŁAGODZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CZŁONKÓW ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ

Nowe regulacje, które mają być wprowadzone nowelizacją KSH przewidują złagodzenie odpowiedzialności członków zarządu i członków rad nadzorczych. Wprowadzona ma zostać zasada biznesowej oceny sytuacji – business judgment rule. To oznacza, że osoby te będą mogły uwolnić się z odpowiedzialności wobec spółki za dokonanie czynności, która wywołała szkodę, jeśli wykażą, że:

• Działały w sposób lojalny dla spółki
• Działały na podstawie analiz, które dawały podstawę do podjęcia danej czynności,
• Działały w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego.

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy