Nabycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym

Ustawa o gospodarce nieruchomościami wprowadza zasadę, iż nieruchomości publiczne tj. należące do Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, są zbywane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu. Takie rozwiązanie chroni nieruchomości publiczne przed niewłaściwym rozdysponowaniem, świadczy o przejrzystości i jednolitości zasad obrotu nimi.

Nabycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym jest możliwe tylko wówczas, gdy zbywana przez gminę nieruchomość lub jej część poprawią warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej

Jednak jak w przypadku każdej zasady, i od owej istnieją pewne wyjątki. Jednym z uprawnionych do bezprzetargowego nabycia takich nieruchomości jest właściciel nieruchomości przyległej. Kiedy sąsiad nieruchomości należącej do gminy może liczyć na jej bezprzetargowe nabycie?

Poprawa warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej

„Nabycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym jest możliwe tylko wówczas, gdy zbywana przez gminę nieruchomość lub jej część poprawią warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej”

Art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami daje sąsiadom zielone światło do bezprzetargowego nabycia nieruchomości publicznych tylko w jednej określonej sytuacji. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy zbywana przez np. gminę nieruchomość lub jej część poprawią warunki zagospodarowania nieruchomości sąsiedzkiej. Dodatkowo owe grunty publiczne nie mogą być zagospodarowane jako odrębna nieruchomość. Właściciel nieruchomości przyległej stoi więc przed nie lada wyzwaniem udowodnienia organom, iż owa nieruchomość publiczna samodzielnie nie jest atrakcyjna dla innych nabywców, ale jako część nieruchomości zainteresowanego sąsiada, jest mu niezbędna do lepszego zagospodarowania swojej własności.

Nabycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym może zostać przeprowadzona, ale właściciel nieruchomości przyległej, musi wykazać, iż nieruchomość, którą chce nabyć, nadaje się wyłącznie do poprawienia warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej. Sądy administracyjne rozstrzygające spory pojawiające się przy procedurze bezprzetargowego zbywania nieruchomości publicznych uznały ponadto, że brak możliwości zagospodarowania jako odrębnej nieruchomości nie można sprowadzać jedynie tylko do niedopuszczalności wzniesienia samodzielnych lub trwałych obiektów budowlanych. W grę wchodzą bowiem inne formy zagospodarowania terenu, takie jak zawarcie umów o udostępnienie nieruchomości do ich wykorzystania, a także umów zbycia tej nieruchomości.

Dowodem braku możliwości zagospodarowania będzie więc tutaj przeprowadzona z negatywnym wynikiem sprzedaż działki publicznej. Co, jednak jeżeli grunt gminny posiada jeszcze innych sąsiadów? Zbycie w drodze bezprzetargowej nie będzie możliwe, jeżeli choćby jeden z właścicieli gruntów przyległych wyrazi zainteresowanie nabyciem tej działki. Dodatkowym wymogiem dla kupującego od gminy nieruchomość będzie więc konieczność przedstawienia pisemnych oświadczeń wszystkich sąsiadów gruntu gminnego, iż rezygnują oni z chęci jego nabycia.

Procedura zbycia nieruchomości w trybie bezprzetargowym

Jeżeli zainteresowany nabyciem sąsiad będzie w stanie przed organami udowodnić powyższe przesłanki, pierwszym krokiem, który będzie musiał wykonać jest wystosowanie do odpowiedniej jednostki wniosku o bezprzetargowe nabycie nieruchomości gminnej. Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, kolejnym etapem jest wycena nieruchomości.

„Jeżeli właściciel gruntu sąsiadującego z działką należącą do gminy udowodni, iż nieruchomość przyległą wykorzysta lub przeznaczy na cele mieszkaniowe, może wnioskować o udzielenie mu bonifikaty od ustalonej ceny”

Zgodnie z brzmieniem ustawy, cenę takiej nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość. Jednak i od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątek. Jeżeli bowiem właściciel gruntu sąsiadującego z działką należącą do gminy udowodni, iż nieruchomość przyległą wykorzysta lub przeznaczy na cele mieszkaniowe, może wnioskować o udzielenie mu bonifikaty od ustalonej ceny. Decyzje o udzieleniu bądź odmowie udzielenia bonifikaty zainteresowany uzyskuje w drodze uchwały, bądź zarządzenia odpowiedniego organu. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli nabywca nieruchomości gruntowej zbył ją (wyjątkiem jest zbycie na rzecz osoby bliskiej) lub wykorzystał na inne cele niż te uzasadniające udzielenie bonifikaty przed upływem 10 lat od dnia nabycia, to może zostać zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie. Ostatnim krokiem przed podpisaniem aktu notarialnego poświadczającego nabycie nieruchomości od gminy jest sporządzenie i ogłoszenie przez organ wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, w którym zostanie wyznaczony termin do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości.

Jeżeli właściciel gruntu sąsiadującego z działką należącą do gminy udowodni, iż nieruchomość przyległą wykorzysta lub przeznaczy na cele mieszkaniowe, może wnioskować o udzielenie mu bonifikaty od ustalonej ceny

Choć sam proces nabycia publicznej nieruchomości gruntowej przez zainteresowanego sąsiada jest skomplikowany, a spełnienie wszystkich przesłanek umożliwienia nabycia gruntu w trybie bezprzetargowym jest niezwykle ciężkie, to jest to warte zachodu. Jeżeli bowiem organ wyrazi dodatkowo zgodę na udzielenie bonifikaty, właściciel nieruchomości przyległej niewielkim kosztem może zyskać bardzo atrakcyjny grunt.

Jeżeli po przeczytaniu tego wpisu uważasz, że może on pomóc innym osobom, mamy prośbę o jego udostępnienie, co na pewno będzie dla nas stanowiło zdecydowaną motywację do dalszego rozwoju tego miejsca…

Spodobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj podobne wpisy

Rafał Olejnik

Rafał Olejnik

Adwokat, Partner zarządzający kancelarią Dowlegal. Wieloletni praktyk. Doradca zarządów wielu spółek, w tym spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Pasjonat ochrony interesów członków zarządu (czasem jednak stający po drugiej stronie) oraz właścicieli działalności gospodarczych, który stoi na stanowisku, że priorytetem dla każdego przedsiębiorcy powinna być konieczność ochrony tak interesu spółki, którą zarządza, jak też, a może przede wszystkim, interesu osobistego.